Άρθρο: Μπελέγρη Ευγενία - Μαία Highlights
Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης σας, θα πραγματοποιήσετε μια σειρά από εξετάσεις, οι οποίες είναι κυρίως εξετάσεις αίματος και υπερηχογραφικές εξετάσεις. Μέσω των εξετάσεων αυτών ελέγχεται η ανάπτυξη του εμβρύου και διασφαλίζεται η καλή του κατάσταση όπως και η δική σας.
Οι επαγγελματίες υγείας εκτιμούν τα ευρήματα και μπορούν να εντοπίσουν πιθανές παθολογικές καταστάσεις, οι περισσότερες από τις οποίες μπορούν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά εφόσον διαγνωσθούν εγκαίρως.
Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, μια γυναίκα πραγματοποιεί διάφορες εξετάσεις αίματος. Κάποιες εξετάσεις προσφέρονται για όλες τις έγκυες ενώ κάποιες άλλες επί ενδείξεων, σε συγκεκριμένες καταστάσεις. Κάποιες εξετάσεις πραγματοποιούνται σε συγκεκριμένο χρόνο, άλλες κάθε μήνα και άλλες επί ενδείξεων.
Οι εξετάσεις αίματος που κάνει κάθε έγκυος (κάποιες μια φορά και άλλες με κάποια συχνότητα), αφορούν τα παρακάτω:...
• Ομάδα αίματος (σε περίπτωση που χρειαστείτε αίμα)
• Παράγοντας rhesus (για αποφυγή της ισοανοσοποίησης Rhesus)
• Αναιμία
• Διαβήτης
• Λοιμώξεις (Ερυθρά, Τοξόπλασμα, Κυτταρομεγαλοϊό, Σύφιλη, Ηπατίτιδα Β, Ηπατίτιδα C, HIV)
• Έλεγχος θυρεοειδικής και ηπατικής λειτουργίας
Σε μηνιαία βάση, θα χρειαστεί να κάνετε εξετάσεις αίματος και ούρων.
Αναλυτικά αυτά είναι:
• Γενική αίματος
• Γλυκόζη, Ουρία, Τρανσαμινάσες (για έλεγχο του ήπατος) και ουρικό οξύ
• Γενική ούρων (για έλεγχο διαβήτη, πιθανής λοίμμωξης, προεκλαμψίας)
Επίσης, άλλοι έλεγχοι που θα χρειαστούν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης σας είναι:
• Μέτρηση αρτηριακής πίεσης (για έλεγχο υπέρτασης και προεκλαμψίας)
• Μέτρηση βάρους (Στο πρώτο ραντεβού ως σημείο αναφοράς κι έπειτα όχι τόσο τακτικά διότι είναι στρεσογόνο. Παρ' όλα αυτά, θα πρέπει να παρακολουθείτε την πρόσληψη βάρους και να διατηρείτε ένα ισορροπημένο πρόγραμμα διατροφής.)
• Καλλιέργεια κολπικού υγρού (στην αρχή της εγκυμοσύνης κι έπειτα, επί ενδείξεων)
• Ηλεκτροκαρδιογράφημα (στην αρχή της εγκυμοσύνης)
Σίγουρα έχετε ακούσει για αυτή την εξέταση κι αν όχι, ήρθε η ώρα.
Μπορεί να έχετε ήδη γνωριστεί με το διαβήτη (Τύπος 1, Τύπος 2), μπορεί όμως η εγκυμοσύνη σας να σας επιφυλάσσει εκπλήξεις και να ανακαλύψετε πως έχετε αναπτύξει διαβήτη.... κύησης! Πρόκειται για μια κατάσταση που αναπτύσσεται συνήθως στις 20-26 εβδομάδες και σχετίζεται με την αδυναμία του οργανισμού να διαχειριστεί τη γλυκόζη που προσλαμβάνετε.
Η σχετική εξέταση που πραγματοποιούν όλες οι έγκυες ονομάζεται καμπύλη σακχάρου ή γλυκόζης. Θα την κάνετε στις 26-28 εβδομάδες εγκυμοσύνης.
Θα πάτε στο διαγνωστικό κέντρο πρωί και νηστική. Θα πραγματοποιηθεί λήψη αίματος για να ελεγχθεί η γλυκόζη στο αίμα σας σε κατάσταση νηστείας.
Στη συνέχεια, θα σας δοθεί ένα ποτήρι νερό όπου θα υπάρχουν διαλυμένα 75 γρ. γλυκόζης. Μετά την κατανάλωση του διαλύματος, θα πραγματοποιηθούν άλλες 2 αιμοληψίες, στα 60 λεπτά και στα 120 λεπτά. Αυτή την ώρα αναμονής, θα πρέπει να είστε ήρεμη και να μην καταναλώσετε τίποτα εκτός από νερό.
Τα αποτελέσματα των μετρήσεων θα εμφανίζουν αν έχετε ανοχή στη γλυκόζη ή όχι.
Αν τελικά, έχετε αναπτύξει διαβήτη κύησης, θα σας δοθούν οδηγίες για αναπροσαρμογή του διαιτολογίου σας ή αγωγή ινσουλίνης και θα πραγματοποιηθεί επανέλεγχος. Οι περισσότερες έγκυες με διαβήτη κύησης κατορθώνουν να τον ρυθμίσουν μόνο με το διαιτολόγιο τους και μόνο ένα μικρό ποσοστό θα χρειαστεί ινσουλίνη.
Είναι ίσως από τις πιο συναισθηματικά έντονες στιγμές της εγκύου, καθώς είναι η ώρα που βλέπουν το μωρό τους - να κινείται, να κάνει γκριμάτσες, να κουνάει τα χεράκια του.
Οι υπερηχογραφικές εξετάσεις γίνονται με τη χρήση «κυμάτων» προκειμένου να έχουμε μια εικόνα του εμβρύου μέσα στη μήτρα, είναι εντελώς ανώδυνες και μπορούν να πραγματοποιηθούν σε οποιοδήποτε στάδιο της εγκυμοσύνης. Μέσω των εξετάσεων αυτών, ανιχνεύονται κάποιες σοβαρές ανωμαλίες στο έμβρυο.
Η υπερηχογραφική εξέταση μας βοηθάει:...
• να ελέγξουμε το μέγεθος του μωρού και την ηλικία της εγκυμοσύνης σας
• να ελέγξουμε αν κυοφορείτε περισσότερα από ένα έμβρυο!
• να ανιχνεύσουμε τις περισσότερες ανωμαλίες
• να δούμε τη θέση του μωρού σας και του πλακούντα
• να ελέγξουμε το ρυθμό ανάπτυξης του εμβρύου
• να δούμε το φύλο!
Θα σας ζητηθεί να μην ουρήσετε πριν τον κοιλιακό υπέρηχο. Η γεμάτη κύστη μας δίνει καλύτερη εικόνα (σε κολπικό υπέρηχο που συνήθως πραγματοποιείται στην αρχή της εγκυμοσύνης, η κύστη πρέπει να είναι άδεια.) Ξαπλώνετε και ο υπερηχογραφιστής απλώνει στην κοιλιά σας ειδικό τζελ υπερήχων.
Έπειτα, ακουμπάει επάνω στην κοιλιά την κεφαλή του μηχανήματος και απλώς, την κινεί και παρακολουθεί την οθόνη, όπως κι εσείς. Η εικόνα φαίνεται συνήθως απροσδιόριστη σε εσάς και για αυτό, ο υπερηχογραφιστής θα σας εξηγήσει τι βλέπετε και τι ελέγχει.
Το σύνδρομο Down, αναφερόμενο και ως τρισωμία 21, προκαλείται από την παρουσία ενός έξτρα, τρίτου αντιγράφου του χρωμοσώματος 21. Αφορά περίπου 1 στα 1000 έμβρυα.
Οι άνθρωποι με το σύνδρομο αυτό εμφανίζουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά και αντιμετωπίζουν μαθησιακές δυσκολίες αλλά αυτό διαφέρει από άτομο σε άτομο. Όπως όλοι, οι άνθρωποι με σύνδρομο Down ποικίλουν σε εμφάνιση, προσωπικότητα και ικανότητες.
Δεν είναι εύκολο να προβλεφθεί πως θα είναι ένα μωρό με σύνδρομο Down στην ενήλικη ζωή του. Δεν υπάρχει θεραπεία για το σύνδρομο αυτό, όμως με την κατάλληλη φροντίδα πολλοί άνθρωποι με σύνδρομο Down μπορούν να ζουν δραστήρια και ανεξάρτητα.
Υπάρχουν εξετάσεις ειδικές για την ανίχνευση του συνδρόμου Down στην εγκυμοσύνη.
Αυτές είναι η μέτρηση της αυχενικής διαφάνειας που γίνεται υπερηχογραφικά, το Άλφα τεστ που περιλαμβάνει αιματολογικό έλεγχο σε συνδυασμό με υπερηχογραφική εξέταση κι έπειτα, αν κριθεί απαραίτητο κι επί ενδείξεων, υπάρχουν 2 ακόμη εξετάσεις, η λήψη τροφοβλάστης και η αμνιοπαρακέντηση, οι οποίες είναι επεμβατικές και δίνουν τις περισσότερες πιθανότητες ύπαρξης του συνδρόμου όταν οι προηγούμενες μη επεμβατικές εξετάσεις είχαν αποτέλεσμα ύποπτο για Down.
Όλες οι εξετάσεις αυτές δίνουν πιθανότητες ύπαρξης του συνδρόμου και δεν δίνουν οριστικές απαντήσεις. Συζητάτε πάντοτε με τον γιατρό και τη μαία σας ότι σας προβληματίζει.
Η αμνιοπαρακέντηση γίνεται μετά τις 15 εβδομάδες εγκυμοσύνης, ΑΝ τα αποτελέσματα της αυχενικής διαφάνειας και του άλφα τεστ αύξησαν τις πιθανότητες σας για σύνδρομο Down. Με τη χρήση του υπερηχογραφήματος, μια λεπτή βελόνη διαπερνά τα κοιλιακά τοιχώματα, τη μήτρα και τον αμνιακό σάκο, ώστε να τραβήξει μια μικρή ποσότητα αμνιακού υγρού.
Το αμνιακό υγρό περιέχει τα ίδια χρωμοσώματα με το έμβρυο. Δεν χρησιμοποιείται τοπική αναισθησία καθώς η ενόχληση που θα νιώσετε είναι ήπια και στιγμιαία. Το αμνιακό υγρό θα ελεγχθεί εργαστηριακά. Το ποσοστό αποβολής είναι 0,5-1%.
Όταν κληθείτε να αποφασίσετε για την πραγματοποίηση της εξέτασης αυτής, σκεφτείτε το πόσο σημαντικό θα είναι για εσάς το αποτέλεσμα έναντι του ποσοστού κινδύνου.
Η λήψη τροφοβλάστης πραγματοποιείται γύρω στις 12 εβδομάδες εγκυμοσύνης και μπορείτε να ξέρετε τις πιθανότητες για σύνδρομο Down αρκετά νωρίτερα από ότι στην αμνιοπαρακέντηση. Πραγματοποιείται και αυτή ΕΠΙ ΕΝΔΕΙΞΕΩΝ ΜΟΝΟ.
Πάλι με τη χρήση υπερηχογραφήματος, μια λεπτή βελόνη διαπερνά τα κοιλιακά τοιχώματα και τη μήτρα για να φθάσει στον πλακούντα για να αναρροφήσει ένα μικροσκοπικό κομμάτι από τον ιστό του, που ονομάζεται τροφοβλάστη και περιέχει χρωμοσώματα. Υπάρχει 1% ποσοστό αποβολής.
Εκτός από την πιθανώς μηνιαία υπερηχογραφική παρακολούθηση που θα έχετε, άλλες βασικές εξετάσεις είναι οι εξής:...
• Υπερηχογράφημα α' τριμήνου (μετά την 7η εβδομάδα) και ελέγχει την ύπαρξη της κύησης, την καρδιακή λειτουργία του εμβρύου και την ηλικία της κύησης.
• Μέτρηση αυχενικής διαφάνειας (11η-13η εβδομάδα) που πλέον συνδυάζεται με αιματολογική εξέταση για τη μέτρηση των PAPP-A και Β-χοριακή γοναδοτροπίνη
• Λήψη τροφοβλάστης επί ενδείξεων (περίπου 12η εβδομάδα)
• Άλφα τεστ (16η-18η εβδομάδα) που αποτελεί υπέρηχο και εξέταση αίματος
• Αμνιοπαρακέντηση επί ενδείξεων (μετά τη 15η εβδομάδα, συνήθως στη 17η)
• Υπερηχογράφημα β΄επιπέδου (21η-25η εβδομάδα) όπου ελέγχεται αναλυτικά όλη η ανατομία του εμβρύου
• Doppler (32η-34η εβδομάδα) όπου ελέγχεται η αιμάτωση 3 βασικών αγγείων
• Βιοφυσικό προφίλ (32η-34η εβδομάδα) Η συχνότητα με την οποία διεξάγεται η εξέταση καθορίζεται κατά περίσταση.
Στις ενδείξεις για την διενέργεια βιοφυσικού προφίλ, συμπεριλαμβάνονται η μειωμένη κινητικότητα του εμβρύου, η υπερτασική νόσος της κύησης, ο σακχαρώδης διαβήτης, η νεφρική νόσος, η αναιμία και ο υπερθυρεοειδισμός της μητέρας, η πολύδυμη κύηση, η ενδομήτρια καθυστέρηση της ανάπτυξης του εμβρύου, η παράταση της εγκυμοσύνης κλπ.
Πρόκειται για μια μη επεμβατική μέθοδο μέσω της οποία εκτιμάμε την πιθανότητα παρουσίας ή απουσίας εβρυϊκής υποξία, δηλαδή ελέγχουμε αν το έμβρυο είναι «χαρούμενο» ή όχι. Το βιοφυσικό προφίλ γίνεται με τη χρήση υπερηχογραφήματος και έπειτα με καρδιοτοκογράφο για να συνεκτιμηθούν τα ευρήματα.
Ο καρδιοτοκογράφος είναι ένα μηχάνημα που καταγράφει την καρδιακή λειτουργία του εμβρύου σε συνδυασμό με την πιθανή δραστηριότητα της μήτρας (συστολές) μέσω ηλεκτρονικών κεφαλών που στερεώνονται στην κοιλιά σας. Είναι το μηχάνημα που θα σας συνοδεύει στην αίθουσα τοκετών (!)